Η φύση είναι γεμάτη υπέροχα αρώματα, αλλά πώς ακριβώς το ελκυστικό άρωμα ενός τριαντάφυλλου ή το υπνωτικό άρωμα της κανέλας φτάνει σε ένα μπουκάλι;
Όλα οφείλονται στην επιστήμη. Τα φυτά περιέχουν αρωματικές ενώσεις, και, όπως υποδηλώνει το όνομα, αυτές είναι που κάνουν τη φύση να μυρίζει τόσο ωραία (ή άσχημα). Για να αποκτήσουμε τις αρωματικές ενώσεις ενός φυτού, πρέπει να τις εκχυλίσουμε.
Αποκαλύπτοντας την Ουσία
Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα φυτά για το άρωμά τους εδώ και χιλιάδες χρόνια και έχουν αναπτύξει διάφορους τρόπους για να το επιτύχουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι τόσο απλό όσο το στύψιμο ενός λεμονιού. Σε άλλες, η διαδικασία είναι πολύ πιο περίπλοκη. Τα πέταλα, οι μίσχοι, τα φρούτα, τα λαχανικά, οι φλοιοί και τα φύλλα έχουν όλα διαφορετικές υφές, δομές και συνθέσεις, πράγμα που σημαίνει ότι χρειάζονται διαφορετική επεξεργασία για να απελευθερώσουν τις αρωματικές τους ενώσεις.
Υπάρχουν τρεις κύριες μέθοδοι εκχύλισης: ατμοαπόσταξη (Steam distillation), εκχύλιση αποστάγματος (absolute extraction) και έκθλιψη (expression). Κάθε μία παράγει ένα αρωματικό υλικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε προϊόντα και αρώματα. Τα αρώματα μπορούν επίσης να δημιουργηθούν συνθετικά χρησιμοποιώντας χημικές ουσίες σε ένα εργαστήριο.
Ατμοαπόσταξη
Η ατμοαπόσταξη είναι ο πιο κοινός τύπος εκχύλισης. Χρησιμοποιείται για την απόκτηση ελαίων από βότανα, σπόρους, φλοιούς και ρίζες – συμπεριλαμβανομένης της μέντας, του σανταλόξυλου και της φασκόμηλου (clary sage). Η σχετικά απλή τεχνική δεν έχει αλλάξει πολύ εδώ και χιλιάδες χρόνια – αυτό συμβαίνει επειδή το μόνο που χρειάζεται είναι νερό, το συστατικό που θέλετε να αποστάξετε και δοχεία για να το θερμάνετε και να το συλλέξετε. Η ατμοαπόσταξη λειτουργεί αναγκάζοντας ένα συστατικό να απελευθερώσει τα πτητικά έλαια που περιέχει. Αρχικά, το συστατικό τοποθετείται σε μια δεξαμενή και συνδυάζεται με ατμό ή ζεστό νερό. Η θερμότητα διασπά το φυτό και οι αρωματικές του ενώσεις απελευθερώνονται ως ατμός εμποτισμένος με το αιθέριο έλαιο του συστατικού. Αυτός ο αρωματικός ατμός στη συνέχεια συμπυκνώνεται και συλλέγεται. Το συμπυκνωμένο υγρό συλλέγεται σε έναν εσάνσιερ (essencier) όπου διαχωρίζεται σε νερό και έλαιο. Το έλαιο στη συνέχεια αφαιρείται με επίπλευση και εμφιαλώνεται.
Εκχύλιση Αποστάγματος (Absolute Extraction)
Ορισμένα συστατικά δεν μπορούν να αντέξουν τη θερμότητα που απαιτείται στην ατμοαπόσταξη. Αντίθετα, άνθη και λουλούδια, όπως η μιμόζα και το γιασεμί, υποβάλλονται σε μια διαδικασία που ονομάζεται εκχύλιση με διαλύτη. Αυτή η μορφή εκχύλισης δεν χρησιμοποιεί θερμότητα, ατμό ή νερό. Τα συστατικά βυθίζονται σε έναν διαλύτη, όπως αιθανόλη ή εξάνιο, για να απελευθερώσουν το άρωμά τους. Το μείγμα διαλύτη διαλύει τις αρωματικές ενώσεις του φυτού και τις απελευθερώνει στο υγρό. Στη συνέχεια, ο διαλύτης απομακρύνεται, αφήνοντας πίσω ένα αρωματικό, συμπυκνωμένο μείγμα γνωστό ως απόσταγμα (absolute). Τα αποστάγματα τυπικά μυρίζουν περισσότερο σαν το αρχικό φυτό από τα αιθέρια έλαια επειδή δεν έχουν θερμανθεί. Πολλά φυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία τόσο αιθέριων ελαίων όσο και αποσταγμάτων, αλλά ορισμένα συστατικά είναι διαθέσιμα μόνο σε μορφή αποστάγματος λόγω της φύσης τους. Αυτή η μορφή εκχύλισης χρησιμοποιείται επίσης για την παραγωγή concretes, καθώς και ρετινοειδών (resinoids).
Έκθλιψη (Expression)
Πιθανώς η απλούστερη και παλαιότερη μορφή εκχύλισης. Η έκθλιψη περιλαμβάνει την πίεση ενός συστατικού για την απελευθέρωση ενός αιθέριου ελαίου. Σήμερα, χρησιμοποιείται συνήθως για τη συλλογή ελαίων από τη φλούδα εσπεριδοειδών, όπως το γκρέιπφρουτ, το λεμόνι και το λάιμ, επειδή αποθηκεύουν την πλειοψηφία των ελαίων τους στη φλούδα τους. Αυτός ο τύπος εκχύλισης μπορεί να γίνει με το χέρι απλά συμπιέζοντας τη φλούδα, ή σε μεγαλύτερη κλίμακα σε μηχανική πρέσα.
