Είμαστε αφοσιωμένοι στο να εξαλείψουμε όλα τα ίχνη φοινικέλαιου από την αλυσίδα εφοδιασμού μας και, με περισσότερα υλικά χωρίς φοινικέλαιο στον ορίζοντα, προχωράμε με σταθερούς ρυθμούς…
Είναι σχεδόν αδύνατο να αποφευχθεί η χρήση του φοινικέλαιου. Είναι το πιο ευρείας κατανάλωσης φυτικό έλαιο στον κόσμο και θα το βρείτε στα πάντα, από τα βιοκαύσιμα μέχρι τη σοκολάτα, το κέικ, τα τσιπς και τα καλλυντικά. Η παγκόσμια παραγωγή διπλασιάστηκε μεταξύ του 2000 και 2012 και η υψηλή ζήτηση οδήγησε στην αύξηση της εκβιομηχάνισης της καλλιέργειας φοινίκων, στην καταστροφή των φυσικών οικοτόπων και στη διατάραξη του οικοσυστήματος στη διαδικασία.
Το 2008, ξεκινήσαμε την αφαίρεση του φοινικέλαιου από την αλυσίδα εφοδιασμού μας και ξεκινήσαμε μια εκστρατεία για να αποκαλύψουμε τις περιβαλλοντικές καταστροφές που προκλήθηκαν από φυτείες φοινικόδεντρων. Ενθαρρύναμε τους πελάτες μας να σταματήσουν να χρησιμοποιούν το φοινικέλαιο, με αποτέλεσμα να μειωθεί η ζήτηση και να επιβραδυνθεί η παραγωγή - διαφορετικά, διακινδυνεύουμε να δούμε τα τροπικά δάση να εξαφανίζονται μπροστά στα μάτια μας. Δεδομένου ότι τα τροπικά δάση παράγουν περίπου το 20% του συνόλου του οξυγόνου στον κόσμο και απορροφούν σημαντικές ποσότητες επιβλαβούς διοξειδίου του άνθρακα, είναι ζωτικής σημασίας να διαφυλαχθούν. Η προστασία τους θα βοηθήσει στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Δεχόμαστε ότι δεν είναι κάθε καλλιέργεια φοινίκων βλαβερή, και υπάρχουν μερικά παραδείγματα αξιόλογων πρακτικών καλλιέργειας που ενσωματώνουν το φοινικέλαιο. Παρόλα αυτά, η καλλιέργεια φοινικόδεντρων έχει έναν τεράστιο κοινωνικό και οικολογικό αντίκτυπο και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την αποψίλωση των δασών, την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την παιδική εργασία, τη ρύπανση και τη διαφθορά.
«Το πρόβλημα δεν είναι τα φοινικόδεντρα, αλλά πώς αυτά καλλιεργούνται και πώς πραγματοποιείται η διαχείρισή τους», εξηγεί ο Mark Rumbell, «ηθικός αγοραστής» της Lush. «Ο σκοπός μας είναι η μείωση της χρήσης των φοινικόδεντρων με στόχο την τελική παύση της. Η δουλειά μας βρίσκεται σε εξέλιξη.»
Η αλήθεια για τα φοινικόδεντρα.
Τα φοινικόδεντρα έχουν χρησιμοποιηθεί ως ένα από τα βασικά είδη τροφής για περισσότερο από 5.000 χρόνια και ήταν ένα από τα πρώτα εμπορεύματα. Κατά τη Βιομηχανική Επανάσταση ήταν ο καιρός που έγινε ένα ιδιαίτερα περιζήτητο αγαθό από τους Βρετανούς εμπόρους, που ήταν πρόθυμοι να το χρησιμοποιήσουν ως λιπαντικό για βιομηχανικά μηχανήματα. Σήμερα χρησιμοποιείται ευρέως στη βιομηχανία τροφίμων ως μαγειρικό λάδι ή ως υποκατάστατο του βουτύρου και είναι επίσης ένα συνηθισμένο συστατικό στα καλλυντικά προϊόντα, όπου οι παρασκευαστές το χρησιμοποιούν ως γαλακτωματοποιητή και επιφανειοδραστική ουσία.
Υπάρχουν δύο είδη φοινικόδεντρων, το Elaeis guineensis και το Elaeis oleifer. Και τα δύο αυτά δέντρα παράγουν δύο τύπους ελαίων: το φοινικέλαιο, το οποίο προέρχεται από τον καρπό του δέντρου, και το φοινικοπυρηνέλαιο, το οποίο προέρχεται από τον σπόρο. Το 2017, η Μαλαισία και η Ινδονησία ήταν υπεύθυνες για το 87% της παγκόσμιας παραγωγής φοινικέλαιου. Αυτό οδήγησε σε ένα τεράστιο περιβαλλοντικό κόστος: οι φυτείες φοινικόδεντρου έχουν αντικαταστήσει τεράστιες εκτάσεις του παλαιότερου τροπικού δάσους στον πλανήτη, καταστρέφοντας τον φυσικό οικότοπο των ζώων όπως ο ουρακοτάγκος, η τίγρης της Σουμάτρας και ο ασιατικός ελέφαντας.
Πέραν αυτού, η γη έχει κλαπεί από τους ντόπιους λαούς και έχει δοθεί στις επιχειρήσεις για να καλλιεργήσουν φυτείες φοινικέλαιου. Αυτή η εκμετάλλευση της γης ως επί το πλείστον οδηγεί σε παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συγκρούσεις, ενώ η δωροδοκία και η διαφθορά χρησιμοποιούνται συχνά για την επέκταση των φυτειών. Οι εργασίες, επίσης, που παρέχονται σε πολλές φυτείες είναι συνήθως επικίνδυνες, με έλλειψη ασφάλειας και ελάχιστα αμειβόμενες - και μπορεί να εμπεριέχουν παιδική εργασία.
Τα φοινικόδεντρα είναι μια αποτελεσματική καλλιέργεια - και αυτό είναι μέρος του προβλήματος. «Για να παραχθεί η ίδια ποσότητα ελαίου που προέρχεται από ένα εκτάριο φοινικόδεντρων, θα χρειαστούν 3 εκτάρια ελαιοκράμβης, 4 εκτάρια ηλίανθου, 4,7 εκτάρια σόγιας ή 7 εκτάρια καρύδας», εξηγεί ο Mark. «Με τα συγκεκριμένα ποσοστά, πολλοί κατασκευαστές δεν είναι πρόθυμοι να αναλάβουν τη χρηματική αυτή επιβάρυνση. Εάν ολόκληρος ο κόσμος χρησιμοποιούσε εναλλακτικά την καρύδα, θα χρειαζόμασταν περίπου επτά φορές περισσότερη γη».
Μια βιώσιμη εναλλακτική λύση;
Δεν είμαστε πεπεισμένοι ότι το φοινικέλαιο μπορεί να γίνει ποτέ πραγματικά βιώσιμο. Ωστόσο, η Στρογγυλή Τράπεζα για το Αειφόρο Φοινικέλαιο (RSPO) έχει εδραιώσει ένα σύνολο περιβαλλοντικών και κοινωνικών κριτηρίων τα οποία πρέπει να τηρούν οι εταιρείες προκειμένου να παράγουν Πιστοποιημένα Βιώσιμο Φοινικέλαιο (CSPO). Τα κριτήρια αυτά μπορούν να συμβάλουν στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της καλλιέργειας φοινικέλαιου στο περιβάλλον αλλά και στις κοινότητες που διαμένουν στις περιοχές παραγωγής φοινικέλαιου. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ίδρυμα Άγριων Ζώων (WWF), οι Βρετανοί λιανοπωλητές, οι κατασκευαστές και οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών φαγητού ανοίγουν το δρόμο για την προμήθεια βιώσιμου φοινικέλαιου. Παρόλο που πρόκειται για μια θετική εξέλιξη, μόνο το 20% του παγκοσμίου φοινικέλαιου είναι πιστοποιημένο και οι μικρότερες εταιρείες συχνά δυσκολεύονται να εφαρμόσουν τις αλλαγές που απαιτούνται για την πιστοποίηση. Επιπλέον, το πιστοποιημένο φοινικέλαιο είναι ακριβότερο και συνεπώς η παγκόσμια ζήτησή του είναι χαμηλή.
Ο επικεφαλής αγορών της Lush, Simon Constantine, ο οποίος έχει δει την καταστροφή στη Σουμάτρα από πρώτο χέρι, λέει: «Αν τα φοινικόδεντρα υπήρχαν στο σωστό οικοσύστημα και είχαν τη σωστή σχέση με το φυσικό περιβάλλον και με τους ανθρώπους τότε αυτό θα λειτουργούσε υπέροχα. Δεν έχω δει ακόμα κάτι τέτοιο». Καθώς δεν έχουμε καταφέρει να εντοπίσουμε πλήρως βιώσιμες και ανιχνεύσιμες πηγές φοινικέλαιου, εστιάσαμε στην εύρεση εναλλακτικών λύσεων και στην απομάκρυνση του φοινικόδεντρου από την αλυσίδα εφοδιασμού μας.
«Είναι πολύ δύσκολο», παραδέχεται ο Mark. «Η πηγή δεν πρέπει μόνο να επιβεβαιώσει ότι το συστατικό είναι 100% χωρίς φοινικέλαιο και πάντα θα είναι, αλλά πρέπει να ακολουθήσει επίσης την ηθική δεοντολογία της Lush και την πολιτική της ενάντια στις δοκιμές σε ζώα. Οι εναλλακτικές λύσεις στα υλικά αυτά που περιέχουν τον φοίνικα είναι συχνά νέες στην αγορά και ως εκ τούτου συχνά υποβάλλονται σε δοκιμές σε ζώα, επομένως τις καθιστούν ακατάλληλες για τη Lush. Οι εκδοχές των υλικών μας χωρίς φοινικέλαιο δεν είναι άμεσα διαθέσιμες και, όταν είναι, απαιτείται ανασύστασή τους. Πραγματοποιείται συνεχής έρευνα και δοκιμές για να σταματήσουμε τη χρήση των φοινικόδεντρων.»
Μέχρι πρόσφατα δεν μπορούσαμε να πούμε ότι τα σαπούνια μας είναι 100% χωρίς φοινικέλαιο. Παρότι οι βάσεις σαπουνιού μας δεν έχουν φοινικόδεντρα από το 2006, μας απασχολούσε το ότι το λαουρυλοθειικό νάτριο (SLS), το οποίο είναι ένα από τα συστατικά που βοηθά στη δημιουργία ενός πλούσιου και άφθονου αφρού, και το στεατικό νάτριο, το οποίο κάνει το σαπούνι στέρεο, προέρχονται από φοινικέλαιο. Ωστόσο, έχουμε αναπτύξει τώρα τη δική μας βάση σαπουνιού από οργανικό βούτυρο κακάο Δικαίου Εμπορίου, εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο και οργανικό καστορέλαιο, αναμεμειγμένο με υδροξείδιο του νατρίου για να προκαλέσει μια αντίδραση που ονομάζεται σαπωνοποίηση. Αυτό δημιουργεί την αφρώδη στερεά βάση του σαπουνιού, στην οποία προστίθενται εγχύσεις, χυμοί ή έλαια για να ωφελήσουν το δέρμα και να παρέχουν άρωμα.
Αυτή η έξυπνη νέα φόρμουλα σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να προστεθεί SLS ή στεατικό νάτριο και καθώς δημιουργείται από εμάς, μπορούμε να εγγυηθούμε ότι ολόκληρο το σαπούνι είναι απαλλαγμένο από φοινικέλαιο και παράγωγα φοινικόδεντρου. Η βασική μας ενασχόληση τώρα, είναι σχετικά με την ανάπτυξη ενός στεατικού νατρίου χωρίς φοινικόδεντρο που δεν θα θέτει σε κίνδυνο την ποιότητα του τελικού προϊόντος. Συνεργαστήκαμε με τον κατασκευαστή μας για να σχεδιάσουμε ένα υλικό που φτιάχνεται από ελαιόλαδο που έχει απομείνει, για να δημιουργηθεί μια παραγωγή κλειστού κύκλου. Τα καλά νέα είναι ότι λειτουργεί - αλλά όχι τόσο καλά όσο θα θέλαμε.
«Η αφαίρεση του φοινικόδεντρου είναι μια δύσκολη διαδικασία, καθώς οι βασικές συνθετικές ουσίες της αγοράς, όπως το SLS, παράγονται σε τόσο μεγάλη κλίμακα» εξηγεί ο Mark. «Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε για την αντικατάσταση όλων των υλικών μας που περιέχουν φοίνικα. Πλησιάζουμε στον στόχο μας!»
Ποια συστατικά εξακολουθούν να περιέχουν φοινικέλαιο;
Παρόλο που δεν χρησιμοποιούμε πλέον φοινικέλαιο στα προϊόντα μας, μερικά από τα ασφαλή συνθετικά μας περιέχουν παράγωγα φοινικέλαιου, απλά επειδή είναι αρκετά δύσκολο να βρεθεί μια κατάλληλη εναλλακτική λύση. Για λόγους πλήρους διαφάνειας, είναι:
Material | Contains derivatives of: |
Lauryl Betaine | Palm kernel, palm and coconut |
Sodium Cocoamphoacetate | Palm kernel, palm and coconut |
Cetearyl Alcohol | Palm kernel |
Cetearyl Alcohol & SLS | Palm oil |
SodLauroylSarcosinateNP | Coconut, palm, palm kernel |
Lauroyl Sarcosine | Coconut, palm kernel |
Glycol Cetearate | Palm oil |
GMS SE40 - Glycerol monostearate | Palm oil |
SSD - Disodium laureth sulfosuccinate | Palm oil |
Glyceryl Stearat-PEG100 | Palm kernel source |
Ammonium Laureth Sulfate | Palm kernel |
Sodium Laureth Sulfate | Palm kernel |
Sodium Lauryl Sulfate | Palm kernel |
Sodium Stearate | Palm oil |
Stearic Acid | Palm oil |
Laureth 4 | Palm oil |
Ο στόχος μας είναι να συνεχίσουμε να αφαιρούμε όλα τα ίχνη φοινικέλαιου από τα προϊόντα μας, μέχρι την τελευταία σταγόνα.