Βάση σαπουνιού χωρίς φοινικέλαιο

Η παραγωγή φοινικέλαιου σκοτώνει παλαιά δάση, θέτει σε κίνδυνο την άγρια ζωή και καταστρέφει κοινότητες.

Γνωρίζατε ότι θα μπορούσατε να βοηθήσετε να σωθεί μια σπάνια τίγρη της Σουμάτρα απλώς επιλέγοντας ένα σαπούνι, σαμπουάν ή απορρυπαντικό πλυντηρίου που δεν περιέχει φοινικέλαιο; Αυτά τα προϊόντα, και πολλά άλλα καταναλωτικά είδη, από μακιγιάζ έως τα έτοιμα γεύματα, περιέχουν φοινικέλαιο, η κατασκευή του οποίου προκαλεί περιβαλλοντική καταστροφή σε μερικά από τα ομορφότερα δάση του κόσμου και θέτει σε κίνδυνο τη ζωή απειλούμενων ειδών και αυτόχθονων λαών.

Τι είναι το φοινικέλαιο;

Το φοινικέλαιο και το φοινικοπυρηνέλαιο είναι φυτικά έλαια που αποκτώνται από τον καρπό του φοινικόδεντρου. Αντιπροσωπεύοντας το 40% της παγκόσμιας παραγωγής φυτικών ελαίων το 2012-13, το φοινικέλαιο και τα παράγωγά του χρησιμοποιούνται σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων ομορφιάς, τροφίμων όπως δημητριακά, έτοιμα γεύματα και στην μαργαρίνη αλλά και σε καθημερινά είδη οικιακής χρήσης από κεριά έως προϊόντα καθαρισμού. Συχνά αναφέρεται απλά ως ‘φυτικό έλαιο’, επομένως δεν θα γνωρίζετε πάντα ότι έχετε επιλέξει ένα προϊόν με φοινικέλαιο μέσα. Πρόσφατα, το φοινικέλαιο άρχισε να χρησιμοποιείται και στην παραγωγή βιοκαυσίμων.

Η παραγωγή φοινικέλαιου παρουσιάζει ένα απλό και καταστροφικό πρόβλημα. Για την παραγωγή φοινικέλαιου, τα τροπικά δάση κατεδαφίζονται για να ανοίξει ο δρόμος για τις φυτείες φοινικόδεντρων. Αυτά τα δάση ήταν το φυσικό περιβάλλων των αρχαίων φυλών και πολλών άγριων ζώων εδώ και χιλιάδες χρόνια, και μόλις έρχονται τα φοινικόδεντρα η άγρια φύση και οι κοινότητες εκτοπίζονται από το χώρο τους και εξαφανίζονται. Με τόσα ζώα που σκοτώθηκαν παράνομα για να ανοίξει ο δρόμος για τις φυτείες αυτές και με την κατάχρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, είναι δύσκολο να πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι φτιαγμένο από αυτό το αμφιλεγόμενο φοινικέλαιο.

Ο Chris Wille είναι επικεφαλής της αειφόρου γεωργίας για τη Rainforest Alliance, ένας οργανισμός που εργάζεται εδώ και 25 χρόνια για να δείξει πώς μπορεί να διαχειριστεί τις τροπικές φάρμες, συμπεριλαμβανομένων των φυτειών φοινικέλαιου, με τρόπους που θέτουν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις στο ελάχιστο και μεγιστοποιούν τα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.

Σύμφωνα με τον Wille: ‘Το περιβαλλοντικό κόστος της αντικατάστασης του τροπικού δάσους - το οικοσύστημα με την μεγαλύτερη βιοποικιλότητα στον πλανήτη, που φιλοξενεί το ήμισυ όλων των ειδών φυτών και ζώων - με μια εντατική μονοκαλλιέργεια όπως του φοινικελαίου, είναι τεράστιο.

‘Οι τοπικές κοινότητες εκτοπίζονται από τα προγονικά εδάφη τους και τους ζητείται να ανταλλάξουν το κυνήγι και την κουλτούρα τους για μια νέα ζωή ως αγρότες φοινικέλαιου για τις μεγάλες εταιρείες. Η άγρια φύση υποφέρει επίσης, καθώς δεν μπορεί να ζήσει σε μια φυτεία. Η δραματική αυτή επέκταση απειλεί τα είδη που είναι υπό εξαφάνιση.’

Τα στατιστικά είναι σοκαριστικά. ‘Οι περισσότερες καλλιέργειες φοινικέλαιου βρίσκονται στη Μαλαισία και την Ινδονησία - αυτές οι χώρες παράγουν το 80% του παγκόσμιου φοινικέλαιου’, λέει ο Wille. ‘Η Ινδονησία χάνει ένα εκατομμύριο εκτάρια τροπικού δάσους ετησίως, κυρίως λόγω της εξόρυξης φοινικόδεντρων και της υλοτομίας. Η Ινδονησία έχει μόλις το 1% της επιφάνειας της Γης, αλλά το 10% των φυτικών ειδών, το 12% των θηλαστικών και το 17% των πτηνών. Με τον τρέχοντα ρυθμό αποψίλωσης στην Ινδονησία, κυρίως από φοίνικες, το 98% των δασών της χώρας θα έχει χαθεί έως το 2022, σύμφωνα με το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών.’

Η Σουμάτρα, ένα νησί στη Δυτική Ινδονησία έχει πέσει επίσης θύμα εκμετάλλευσης. Οι τίγρεις της Σουμάτρα είναι ένα είδος που απειλείται με εξαφάνιση και οι πληθυσμοί των ουρακοτάγκων της Σουμάτρας και των ουρακοτάγκων του Βόρνεο μειώθηκαν ραγδαία. Το 1900 υπήρχαν 315.000 ουραγκουτάνοι στην άγρια φύση, τώρα υπάρχουν μόνο 50.000 παγκοσμίως. Οι ειδικοί λένε ότι το είδος θα μπορούσε να εξαφανιστεί εντός 12 ετών εάν δεν σταματήσει η αποψίλωση των δασών.

Τα προβλήματα δεν σταματούν εκεί. Η μαζική παραγωγή φοινικέλαιου θέτει επίσης τους ντόπιους αγρότες σε κίνδυνο αναγκάζοντάς τους να ανταγωνίζονται για το νερό και άλλους βασικούς φυσικούς πόρους, και το Υπουργείο Εργασίας των ΗΠΑ απαριθμεί το φοινικέλαιο ως ένα προϊόν που είναι γνωστό ότι σχετίζεται με την παιδική εργασία. Επιπλέον, οι ετήσιες εκπομπές άνθρακα από την αποψίλωση στην Ινδονησία και μόνο, πολλές από τις οποίες προέρχονται από την επέκταση των φυτειών φοινικέλαιου, είναι τώρα μεγαλύτερες από τις εκπομπές από όλα τα αυτοκίνητα, φορτηγά, αεροπλάνα και πλοία στην Αμερική.

Καθόλου φοινικέλαιο στα σαπούνια gourmet της Lush

Ο αγώνας μείωσης της χρήσης φοινικέλαιου στα καλλυντικά είναι ένα τεράστιο έργο και η αφαίρεσή του από την βάση σαπουνιού μας είναι ένα σημαντικό βήμα για την εξάλειψη του φοινικέλαιου από όλα τα προϊόντα μας.